خلق استراتژی اقیانوس آبی، ایجاد یک پوزیشن یا جایگاه منحصر به فرد برای برند است و از منظر برندینگ و بازاریابی، یک استراتژی ایده آل برای فاصله گرفتن از رقبا یا بهتر بگوییم حضور در محیطی بی رقیب برای رفع نیاز مشتری و کسب موفقیت و سود عالی است.
کتاب استراتژی اقیانوس آبی در سال ۲۰۰۵ برای اولین بار منتشر شد که نویسندگان آن چان کیم و رنه مابورنیا هستند. نویسندگان کتاب استراتژی اقیانوس آبی معتقدند به جای ورود به رقابت خونین در اقیانوس سرخ باید وارد فضای بازار نامحدود اقیانوس های آبی شد و دست به خلق زد؛ بازاری که در آن قواعد بازی مشخص نشده است و فرصت برای سودآوری و رشد بسیار وجود دارد. طبیعتا در چنین محیطی، عملیات بازاریابی و فروش، بسیار متفاوت است و با معرفی مناسب خدمات و ایجاد تصویر برندی منحصر به فرد در ذهن مخاطبان، برندینگ بصورت ایده آل قابل شکل گیری است.
در این رویکرد، با برداشتن تمرکز ذهنی از رقبا و تمرکز بر روی مشتری، با تلاش برای خلق و قاعده‌شکنی، به خلق فضایی بی‌رقیب می‌پردازیم. نکته کلیدی آن، کاهش هزینه و خلق ارزش برای مشتری بصورت همزمان است که به آن نوآوری در ارزش گفته می شود که سنگ بنای استراتژی اقیانوس آبی است.
بنابر تعریف فوق با بهره‌گیری از استراتژی رهبری هزینه و تمایز بصورت همزمان، و استفاده از چارچوب چهار اقدام (ERRC – حذف | کاهش | افزایش | خلق) و ترسیم نقشه وضعیت و ترسیم بوم(تابلو) استراتژی اقیانوس آبی، با تلاش برای خلق ارزش بر مبنای: آسانتر، ارزانتر، کم ریسک‌تر، و سریعتر برای مشتری؛ قواعد بازی را برهم زده و وارد اقیانوس آبی و کسب و کاری بی‌رقیب می‌شویم.(به نقل از دکتر خطیبی – استاد مدیریت استراتژیک)
چهار سوال کلیدی برای طراحی چارچوب چهار اقدام در استراتژی اقیانوس آبی عبارتند از:
حذف: چه عواملی که در صنعت، بدیهی و لازم فرض می شوند باید حذف شوند؟
کاهش: چه عواملی باید تا زیر استانداردهای صنعت کاهش داده شوند؟
افزایش: چه عواملی باید تا سطحی بالاتر از استانداردهای صنعت افزایش داده شوند؟
خلق: چه عواملی باید خلق شوند که در صنعت هرگز عرضه نشده بوده اند؟
در حقیقت در استراتژی اقیانوس آبی، اصل این است که تمرکز را از روی رقابت برداریم و فقط روی مشتری تمرکز کنیم و برای او طبق قواعد این استراتژی، ارزش خلق کنیم.
استراتژی اقیانوس سرخ در برابر استراتژی اقیانوس آبی
| استراتژی اقیانوس آبی | استراتژی اقیانوس سرخ |
| خلق فضای بازار بی رقیب | رقابت در فضای بازار موجود |
| بی معنا ساختن رقابت | پیروزی در رقابت |
| خلق و تسخیر تقاضای جدید | به کارگیری تقاضای موجود |
| شکستن بده بستان بین ارزش و هزینه | بده بستان بین ارزش و هزینه |
| هم راستاسازی کل سیستم فعالیت های بنگاه برای تحقق همزمان تمایز و هزینه پایین | هم راستاسازی کل سیستم فعالیت های بنگاه با انتخاب استراتژیک آن برای تمایز یا هزینه پایین |
منبع کتاب: استراتژی اقیانوس آبی (نسخه ۲۰۱۵ برای بازارهای امروزی – چاپ سوم – انتشارات آریاناقلم)
همچنین می توانید برای مطالعه بیشتر در زمینه استراتژی، به مطالب: استراتژی از دیدگاه مینتزبرگ و همچنین پارادایم های مدیریت استراتژیک و گونه شناسی استراتژی در مدیریت کسب و کار مراجعه نمایید.
